Hazine eski müsteşarı iktisatçı-yazar Mahfi Eğilmez, Kahramanmaraş merkezli meydana gelen depremlerin ekonomik maliyetinin 150 milyar dolara kadar çıkabileceğini söyledi.
Sabancı Üniversitesi Yönetim Bilimleri Fakültesi’nin düzenlediği “Kahramanmaraş Depremlerinin Ekonomik Etkileri” konulu seminerde konuşan Mahfi Eğilmez, “Türkiye’ye depremlerin direkt ve dolaylı maliyeti 100–120 milyar doları bulacak. Belki 150 milyar dolara kadar gidebilir” değerlendirmesini yaptı.
Sabancı Üniversitesi Yönetim Bilimleri Fakültesi tarafından düzenlenen “Toplum ve Afet Risk Yönetimi” seminer dizisinin beşincisi gerçekleşti. “Kahramanmaraş Depremlerinin Ekonomik Etkileri” başlığıyla Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi Orhan Erem Ateşağaoğlu moderatörlüğünde gerçekleşen seminerin konuğu İktisatçı-Yazar ve eski Hazine Müsteşarı Mahfi Eğilmez oldu.
“Maddi-manevi kayıplarımız çok büyük”
Depremin ekonomik maliyetine ilişkin yaptığı ilk hesaplamaların 600 bin konut üzerinden 50 milyar dolar olduğunu söyleyen Mahfi Eğilmez, şöyle konuştu: “Cumhurbaşkanlığı tarafından ekonomik veriler bir ay sonra yayınlandı. Bu verilere göre 518 bin konut üzerinden depremin maliyeti 94 milyar dolar olarak çıkıyor karşımıza. Depremin maliyetini ikiye ayırıyorum. Birincisi doğrudan maliyetler.
Bunlar yıkılan binaların yeniden yapılması, evlerin döşenmesi, destekler… Dolaylı maliyetler neler? 200 bin istihdam kaybı var. Bu birkaç ay sürecek. Sonrasında inşaatlar başlayacağı için bu kayıp kapanacak. 3.5 milyar dolar civarında ihracat kaybımız olacak bölgeden 1.1 milyar dolar vergi, 7.5 miyar dolar GSYİH kaybı olacak. Bu hesaplamalar sonucunda ortaya çıkan finansman ihtiyacı kabaca 98 milyar dolar. Bu en düşük tahmin.”
Bölgede büyük insani kayıp olduğunu hatırlatan Eğilmez, “Bugün konumuz itibarıyla maddi yönden bakıyoruz ama manevi yönden çok büyük kayıpları olan insanlarımız var. Bölgeden ayrılan insanların yeniden oraya dönmesi, moral anlamında da büyük sıkıntıları var. Yakınlarını, organlarını, kaybeden insanlar var. Kültürel kaybımız hem manevi hem maddi çok büyük” dedi.
“Dolaylı maliyetleri de hesaplamak gerekir”
Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi Orhan Erem Ateşağaoğlu, “6 Şubat afetinde 50 binin üzerinde insanımızı kaybettik. Binlerce yaralımız var. Depremin manevi yükü çok ağır. Yapılan çalışmalara göre depremin ekonomik maliyeti de çok büyük 11 ilimizin GSYH’dan aldığı pay yüzde 9.8, toplam ihracattaki payı da yüzde 8.6. Genelde bu tür afetlerin analizi yapılırken doğrudan etkileriyle birlikte dolaylı maliyeti ve tetiklediği maliyetleri de eklemek gerek. Bölgedeki ekonomik aktivitedeki düşüş diğer bölgelere ve tüm Türkiye’ye yansıyacak zaman içinde. Doğrudan etkiyi doğru ölçmeden dolaylı ve tetiklenen etkileri doğru ölçmek mümkün değil” diye konuştu.
