Evlerimiz, odalarımız, mobilyalarımız, cihazlarımız, kaldırımlar, defterler, halılar, sık kullandığımız elektronik cihazlarımız… Dikdörtgenin bambaşka alanlarda bu kadar sık tercih edilmesinin sebebi ne olabilir?
Hayatımızda neden daha fazla yuvarlak, kare veya daire yok?
Telefon ekranınızı en yüksek verimde kullanmaktan, kalemlerinizi kutuya en düzgün şekilde yerleştirebilmeye kadar dikdörtgen şekiller her zaman daha kolay kullanım sağlar.
Yumuşak dokularda katlaması kolaydır, sert nesnelerde üst üste hizalama ve düzenleme imkanı sağlar. Dikdörtgen ve kare şekiller, düz kenarları ve köşeleri sayesinde oldukça basit bir şekilde üretilebilirler. Örneğin daire veya üçgen şekli ile kıyasladığımızda hammaddeden daha az artık parça çıkmasını sağlarlar.
Salonunuza bir masa yerleştireceğinizi hayal edin. Daire şeklinde bir masa, bir yandan çok yer kaplarken çevresinde köşelerde ise çok fazla boş ve kullanılamayan alan kalmasına neden olacaktır.
Kare ise alanı tam olarak doldurmayabilir veya kalabalık kişi sayısına uygun bir kare masa için sadece tek bir kenarın değil tüm kenarların her yöne uzun olmaları gerekir.
Dikdörtgen masayı ise odadaki diğer mobilyalara alan yaratacak şekilde kolayca konumlandırabilirsiniz. Ayrıca dikdörtgen şekilli eşyalar içerisine farklı eşyaları yerleştirmek de çok daha kolaydır. Bir dolaba çok sayıda küreyi mi, yoksa dikdörtgen kutuyu mu yerleştirmek daha kolay olurdu? Dikdörtgenler alanın en verimli şekilde kullanılmasını sağlar.
Örneğin tuğla benzeri bir malzemeye ihtiyacınız olduğunda denge ve sağlamlık bakımından başvurabileceğiniz en güvenilir şekil dikdörtgendir.
Dikdörtgenler düz kenarları ve köşeleri sayesinde yapıların stabilitesini oluşturur ve yapısal bütünlüğünü artırırlar. Dikdörtgen, yatay ve dikey yönde eşit dağılım sağlayarak mükemmel bir denge sağlar.
Ayrıca, dikdörtgen şekillerin köşeleri ve kenarları diğer geometrik şekillere kıyasla daha kolay birleştirilebilir ve yerleştirilebilir, bu da inşaat sürecinde kolaylık sağlar. Bu nedenle tuğla gibi sağlam bir malzeme kullanırken dikdörtgen şekil sıklıkla tercih edilir.
Fark etmesek de dikdörtgenler bize psikolojik olarak daha çekici geliyor. Sakinlik, güven ve istikrar hisleri uyandırıyor.
Altın dikdörtgen oranını duymuş muydunuz? Bu orana göre ideal bir dikdörtgenin uzun kenarı, kısa kenarının yaklaşık 1,618 katıdır. Bu oranın insan gözüne hoş geldiği ve estetik bir denge yarattığı düşünülür. Fotoğraf karelerinin boyutları, birçok tablonun kompozisyonu veya hatta kitap sayfaları bu orana uygundur.
Bilinçli veya bilinçsiz şekilde dikdörtgen şekline yöneliyor olmamızın bir sebebi de yatay ve dikey çizgilerin bizde yarattığı his. Psikolojik olarak bu çizgilerin verdiği düzen ve denge duygusuna yöneliriz. Örneğin, bir oda dekorasyonunda duvarlardaki dikdörtgen tablolar veya dikey raflar, mekana düzenli bir his vererek rahatlama sağlar.
Aşırı yuvarlak hatlara sahip bir mobilya veya keskin köşeleri olan bir nesne, rahatsızlık veya istikrarsızlık hissi uyandırabilir.
Bu nedenle tasarımda denge ve uyum sağlamak için her zaman tercih edilmezler.
