Miras paylaşımı oranları hususunda asıl belirleyici olan husus ölen kişinin eşinin sağ olup olmamasıdır. Sağ kalan eş altsoyla birlikte mirasçı oluyorsa yasal mirasın 1/4’üne sahiptir, kalan 3/4 altsoy arasında eşit şekilde bölüştürülür. Eş anne babayla mirasçı oluyorsa yasal mirasın 1/2’sine yani yarısına sahiptir, kalan yarısında anne ve baba ve eğer bunlar ölmüşse de anne babanın altsoyu eşit paya sahiptir. Sağ kalan eş büyükanne ve büyükbabalarla mirasçı oluyorsa da yasal mirasın 3/4’üne sahiptir. Yine aynı şekilde kalan 1/4’ünde büyükanne ve büyükbabalar, bunlar ölmüşlerse de bunların altsoyu eşit paya sahiptir. Ölen kişinin altsoyu, anne babası ve bunların altsoyu, büyükanne ve büyükbabalarıyla bunların altsoyu bulunmuyorsa; sağ kalan eş tüm mirasa tek başına sahiptir. Eğer eş de sağ değilse geriye tek yasal mirasçı olarak devlet (hazine) kalır.
Miras Payları Nasıl Hesaplanır?
Miras payları nasıl hesaplanır? Miras payları, aksine bir düzenleme olmadıkça mirasçıların serbest iradelerine göre hesaplanır. Mirasbırakan paylaşımın nasıl olacağını ve kurallarını belirlemişse mirasçılar bu kurallara uymakla yükümlüdürler. Ancak mirasbırakan kasıtlı olmayarak aralarında bir eşitsizliğe neden olmuşsa bu eşitsizlik dikkate alınmaz.
Mirasçılar tereke mallarını bölüşmek üzere mirasçı sayısınca veya ortak kök sayısınca pay oluştururlar, eğer pay oluşturma konusunda anlaşamazlarsa bunu sulh hâkiminden isterler.
Payların özgülenmesinde yine mirasçıların anlaşması esas alınır, bu yapılamıyorsa kura çekilir. Mal bölünemeyen bir malsa veya bölündüğünde ciddi bir değer azalmasına uğruyorsa bütün olarak mirasçılardan birine özgülenir. Özgüleme konusunda anlaşmazlık çıkarsa mirasçılardan birinin istemi üzerine mal açık arttırmayla satılır ve satış bedeli mirasçılara bölüştürülür. Bu açık arttırma mirasçılar arasında yapılabilir ya da herkese açık olabilir.
Mirasçılardan birinin başka bir mirasçıdan olan alacağı paylaşma sırasında alacaklı mirasçıya geçirilir. Payına rehnedilmiş mal düşen mirasçı rehnedilen malın güvence altına aldığı borcu da üstlenmiş olur.
