Türkiye’nin Gayrimenkul Platformu GYODER, gayrimenkul sektörünün alt segmentlerini üçer aylık dönemler halinde değerlendirdiği, ‘GYODER Gösterge’ Türkiye Gayrimenkul Sektörü 2021-4. Çeyrek Raporu’nu yayınladı. Halk GYO sponsorluğunda yayınlanan ‘GYODER Gösterge’ye göre; son çeyrekteki konut satışları, bir önceki çeyreğe göre yaklaşık yüzde 36,9 oranında bir artışla 542 bin 718 adete ulaştı. Konut satışlarında güçlü eğilim korunurken raporun dikkat çeken bir verisi ise konut dışı gayrimenkul satış rakamları oldu. Arsa, tarla, iş yeri, fabrika, ofis, depo, sanayi sitesi konut dışı gayrimenkul satışları 2021’de önceki yıla göre yüzde 29,6 artarak tüm zamanların rekorunu kırdı.
GYODER’in Halk GYO’nun katkıları ile hazırladığı ‘GYODER Gösterge’ 2021-4. Çeyrek Raporu’na göre; 2021 yılı dördüncü çeyrek konut satışları, bir önceki çeyreğe göre yaklaşık yüzde 36,9 oranında bir artışla 542 bin 718 adede ulaştı. Çeyrek veriler arasında şimdiye kadar yaşanan en yüksek artış olan bu oran ile 2021 yılı sonunda konut satışı 1 milyon 491 bin 856 adede ulaştı.
Rapor, konut dışı gayrimenkul satışının da arttığını ortaya koyuyor. Özellikle lojistik pazarını kapsayan depo alanlarında boşluk oranı yüzde 11,1 seviyesinde. 4. çeyrek raporu için GYODER Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Neşecan Çekici, yatırımcının gayrimenkulden vazgeçmediğini ve artık farklı gayrimenkul yatırımlarını da değerlendirdiğini görmekten mutlu olduklarını belirtti. Çekici verilerle ilgili olarak “2021 yılı raporlarını değerlendirdiğimizde konut satışlarının artış gösterdiğini görüyoruz. Özellikle döviz kurunun da etkisiyle geçtiğimiz sene yabancı satışlarında ciddi bir yükseliş yaşadık. Bununla beraber konut dışı gayrimenkuller yatırımcının yeni tercihi oldu. Arsa, fabrika, ,iş yeri, ofis, depo, sanayi sitesi gibi gayrimenkullerin satışları 2020 yılına göre yüzde 29,6 artarak 1 milyon 528 bin adede ulaştı ve tüm zamanların rekorunu kırdı. Bu çok motive edici bir sonuç.” açıklamasında bulundu.
Lojistik alanında yaşanan kapasite doluluğuna da değinen Neşecan Çekici “Pandemi sonrası uzak doğu ülkeleri ile batı ülkeleri arasında oluşan tedarik süreçlerindeki bozulmalar Türkiye’yi lojistik merkezi noktasına taşıdı. Bu nedenle depo alanları yüzde 90 civarında doluluk yakaladı. İstanbul ve Kocaeli bölgeleri birincil lojistik pazarlarını oluşturuyor. Önümüzdeki günlerde lojistik alanındaki talebe yönelik yapı yatırımlarının arttığını göreceğiz.
İkinci el ve ipotekli satışlarda artış
2021 yılı genelinde toplam satışların yüzde 30,9’unu oluşturan 461 bin 523 adet konutun ilk satışı gerçekleşti. İkinci el satışlarda ise bir önceki çeyreğe göre yüzde 33 oranında artış görülürken, 2021 yılında toplam 1 milyon 030 bin 333 adet ikinci el konut satışı gerçekleşti.
Konut kredisi faiz oranları bir önceki çeyrekle benzer düzeylerde olmasına karşın, ipotekli satışlarda bir önceki çeyreğe göre yüzde 45,04artış görüldü. 2021 yılı son çeyreğinde 112 bin 675 adet konut ipotekli olarak satılırken diğer satışlar 430 bin 43adet olarak gerçekleşti.
2021 yılında konut kredisi faiz oranları 2020 yılına kıyasla daha yüksek seyretti. Bunun bir etkisi olarak ipotekli satışlarda yıllık bazda yüzde 48,6 oranında azalış görüldü ve 294 bin 530 adet konut ipotekli satıldı.
Döviz kurunun etkisiyle yabancılara 58 bin 576 adet konut satışı yapılarak yıllık bazda en yüksek satış seviyesine ulaşıldı. Aralık ayında yabancılara 7 bin 841 adet konut satış rakamı ise veri tarihindeki en yüksek aylık satış verisi oldu. Yıl genelinde yabancılara yapılan konut satışlarındanİstanbul, yüzde 45,2 pay alarak birinci sırada yer aldı. İkinci sırada ise yüzde 21,1 pay ile Antalya yer aldı.
Lojistik alanların da değerlendirildiği rapor sonuçlarına göre İstanbul ve Kocaeli bölgesinde yaklaşık 10,55 milyon m2 toplam depo stoku bulunuyor. Bunun 6,79 milyon m2’sini ticari kullanım amaçlı lojistik arzı oluşturdu. 2021 yılı dördüncü çeyreği itibarıyla lojistik pazarında boşluk oranı yüzde 11,1 oranına geriledi. İnşaat halindeki projelerin hacmi ise yaklaşık 555 bin m2 olarak kayıt altına alınırken, söz konusu projelerin tamamına yakını ticari kullanım amaçlı lojistik arzı olduğu görüldü.
2022 GYO yılı olacak
2021 yılına yükselişle başlayan GYO endeksinde, son çeyrekte yükselişini sürdürerek 2021 yılında geçen yıla kıyasla yüzde 11,39’luk artış gerçekleşti. Sisteme yeni katılımın olmadığı son 3 yılın ardından 2021 yılında kurulan 4 adet yeni GYO ile toplam GYO sayısı 37’ye ulaştı. Son bir yıl içerisinde 54,16 milyar TL’lik piyasa değerinin yaklaşık 2 katı kadar büyüyerek 94,95 milyar TL’ye ulaşması, sektörün geleceği adına olumlu bir gelişme oldu.
GYF’lerin pazar büyüklüğü 13 milyar TL seviyesini aştı
Türkiye’de Gayrimenkul Yatırım Fonu pazar büyüklüğü ise 2021 sonu itibari ile 13 Milyar TL seviyesini aştı. İhraç dönemi devam eden ve ilk defa yatırım almış olan fonlar dahil olmak üzere toplam 83 gayrimenkul fonu yatırım alırken, SPK‘dan izin alan fon sayısı ise toplam 93’e ulaştı.
Ofislerde boşluk oranı yüzde 21,5
Yılın ilk yarısında, çoğunlukla uzaktan çalışma sistemiyle ilerleyen firmaların, ikinci yarıda hızlıca hibrit çalışma modeline adaptasyon sağlaması sebebiyle büyük oranda ofise dönüşler gerçekleşti. Rapora göre dördüncü çeyrekte, birim alan bazında anlaşmaların yüzde 26,46’sı Merkezi İş Alanında (MİA) yapıldı. Ekim-Aralık ayları arasında toplam 124 bin m2 kiralama işlemi yapıldı. Bu işlemlerin yüzde 33’ü geçen çeyreğe oranla düşüş göstererek Anadolu Yakasında, yüzde 40,37’lik önemli bir artış ile Avrupa Yakasında gerçekleşti. Bununla beraber son çeyrekte boşluk oranı ise yüzde 21,5 olarak açıklandı.
İstanbul AVM yatırımında hala ilk sırada
2021 Yılı 4.çeyreği itibariyle Türkiye’deki mevcut alışveriş merkezi arzı 453 alışveriş merkezinde 14 Milyon m² seviyesine geldi. İstanbul yüzde 37’lik pay ile mevcut arzın çoğunluğuna ev sahipliği yaptı. Türkiye geneli 28 alışveriş merkezinde yaklaşık 883 bin m2 inşaat halinde kiralanabilir alan bulunurken, toplam arzın 2024 sonu itibarıyla 481 alışveriş merkezinde 14,9 milyon birim alan seviyesine ulaşması bekleniyor.
AVM perakende ciro endeksine bakıldığında Kasım 2021 itibariyle endeksin 564’e çıktığı ve bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 80 artış gösterdiği gözlemlendi. Bu artış, pandeminin hafifleyen etkisinin bir yansıması olarak yorumlanırken,mevcut AVM’ler de ise ekonomik aktivitenin hızla devam ettiği görüldü.
Temel ekonomik verilerin yanı sıra ‘Konut’, ‘Krediler’, ‘GYO-Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı’, ‘GYF-Gayrimenkul Yatırım Fonu’, ‘Ofis’, ‘AVM’ve ‘Turizm’gibi gayrimenkulün tüm alt segmentlerini kapsayan ‘GYODER Gösterge’ 2021-4. Çeyrek Raporu, GYODER’in web sitesi www.gyoder.org.tr adresinden, aynı zamanda www.gyodergosterge.com ‘dan ücretsiz olarak indirilebilir.
