Dünya Bankası 2019 yılına ait Satın Alma Gücü Paritesi (SAGP) verilerini açıkladı. Türkiye dünya sıralamasında satın alma gücü bazındaki yerini korudu. Nominal sıralamaya göre 2019 tahminlerine göre 19’uncu sırada yer alan Türkiye, ülkeler arasındaki ürün ve hizmet fiyat farklılıklarını da dikkate alan satın alma gücü bazında ise 2.325 trilyon dolar Gayri Safi Milli Hasıla (SAGP GSYH) ile dünyada 13. sırada yer aldı. Türkiye bu veriyle OECD ülkeleri içinde de 7. sıraya yerleşti. Türkiye, 2018’de 2.3 trilyon dolar SAGP GSYH ile yine 13. sırada bulunuyordu.
Dünya Bankası’nın 2019 yılı Satın Alma Gücü Paritesi bazında Kişi Başı Milli Gelir rakamı ise Türkiye için 27 bin 875 dolar olarak gerçekleşti.
Türkiye’nin de dahil olduğu ve Çin, Rusya, Endonezya, Brezilya, Meksika, Malezya, Arjantin, Güney Afrika Cumhuriyeti, Sırbistan gibi ülkelerin içinde bulunduğu ‘üst orta gelir grubu’ içinde, kişi başı satın alma gücü sıralamasında Malezya 29 bin 525 dolarla birinci, Rusya 29 bin 181 dolarla ikinci, Türkiye 27 bin 875 Dolar ile üçüncü sırada bulunuyor.
Ekonomist Mehmet Zeki Akıllıoğlu SAGP hesabına göre kişi başı satın alma gücü sıralamasının nominal sıralamaya göre daha önemli olduğuna dikkat çekerek, “Türkiye’de yaşayan bir kişi, Dünya Bankası tarafından açıklanan 9 bin 43 dolar ‘nominal’ kişi başı geliriyle ABD fiyatlarıyla 27 bin 875 dolar karşılığı mal ve hizmet satın alabilme gücüne sahip demektir. Yani bir Amerikalının 27 bin 875 dolar ile sahip olduğu hayat standardını Türkiye’de yaşayan bir kişi 9 bin 43 dolar ile sağlayabiliyor” diye konuştu.
Satın Alma Gücü hesabında kullanılan ürün ve hizmet sayısının son senelerde 5 bin adete yükselmiş olduğuna dikkat çeken Akıllıoğlu, “5 bin sayısı ile, ülkelerde kullanılan aynı veya benzer kalitedeki ana ürün ve hizmet bandının tamamı kapsanmış oluyor” dedi.
Satınalma Gücü Paritesi nasıl hesaplanıyor?
Satınalma Gücü Paritesi hesabında, ürün ve hizmetlerin ülkeler arası fiyat farklılıklarını ortadan kaldırmakta kullanılan ‘PPP rate’ (SAGP kuru) kullanılıyor.
‘SAGP kuru’ hesabı ABD dolarına karşı her ülkenin kendi para birimi için hesaplanıyor. SAGP kuru, 1 ABD dolarının ABD’de satın aldığı ürün veya hizmetin, diğer ülkenin para birimiyle diğer ülkede kaça alınabildiğini gösteriyor. SAGP kuru ile hesaplandığında, 1 Dolar ile ABD’de satın alınabilen ürün veya hizmetin aynısı, Türkiye’de, 1,84 TL’ye satın alınabiliyor. SAGP kuru Türkiye’de ve ABD’de kullanılmakta olan 5 bin adet ortak temel ürün ve hizmetin her iki ülkedeki fiyatları karşılaştırılarak bulunuyor.
Tahsin Akça
