Türkiye Sınai Kalkınma Bankası’nın (TSKB) iştiraki olarak gayrimenkul yatırımlarında yerli ve yabancı yatırımcılara doğru ve sağlıklı adımlar için yön veren TSKB Gayrimenkul Değerleme, Ege ve Güney bölgesindeki kiralık piyasasına ilişkin güncel bir araştırma gerçekleştirdi. Pandemi sürecinin gayrimenkul trendlerinde birtakım değişiklikleri beraberinde getirdiğini belirten TSKB Gayrimenkul Değerleme Antalya Şube Müdürü Halil Esendal ve İzmir Şube Yönetici Yardımcısı Mustafa Alperen Yörük, barınma konusunda yeni tercih ve alışkanlıkların oluştuğuna dikkat çekerek, bazı önemli değerlendirmelerde bulundu.
“Alaçatı ve Bodrum’da sezonluk kiralamalar 125 bin TL’ye yükseldi”
Çeşme’de ortalama özelliklere sahip villa kiralarının geçtiğimiz yıla göre yüzde 25-30 artış gösterdiğini ifade eden İzmir Şube Yönetici Yardımcısı Mustafa Alperen Yörük, sezonluk kira bedellerinin 90 bin-110 bin TL arasında değiştiğine dikkat çekti. Urla’da ise benzer villaların 80 bin -100 bin TL arasında değişen bedellerle kiralanabildiğinin altını çizen Yörük, “Alaçatı’daki villaların sezonluk kiraları ise 100 bin -125 bin TL mertebesinden başlayıp villanın niteliğine ve konumuna göre 250 bin TL seviyelerine kadar çıkabiliyor. Bodrum’da ortalama bir villanın sezonluk kira bedeli son bir yılda yaklaşık yüzde 35-40 artışla ortalama 100 bin- 125 bin TL seviyelerine ulaştığı gözlemleniyor. Bodrumda, tercih edilen bölgelerdeki lüks villaları kiralamak için ise sezonluk olarak 250 bin – 300 bin TL arasında bütçe ayrılması gerekiyor. Fethiye’de ise diğer bölgelerden farklı olarak sezonluk kiralamalardan ziyade günlük, haftalık ve yıllık kiralamalar ön plana çıkıyor. İlçedeki yıllık kiralama bedelleri, geçtiğimiz yıla göre yaklaşık yüzde 15 artarak ortalama 60 bin TL ile 85 bin TL arasında seyrediyor” dedi.
“Antalya’da havuzlu villalar günlük 2 bin TL’ye ulaştı”
Antalya’nın doğasıyla dikkat çeken ilçelerinden Kaş, Kalkan ve Demre çevresindeki engebeli arazinin yapı arzının düşük kalmasına neden olduğunu söyleyen Halil Esendal, “Son dönemde bölgede artan villa tarzı yapılaşmalar, pandeminin beraberinde getirdiği izole hayat ihtiyacı ile birlikte yoğun talep görüyor. Bölgenin sahil bandında daha çok haftalık ve aylık kiralamalar tercih edilirken, kiralamalar oda ve yatak sayısına göre çeşitlilik gösteriyor. 4-5 kişinin konaklayabileceği, deniz manzarasına sahip havuzlu villalarda sezon dışındaki zamanda günlük kiralamalar pandemi öncesi günlük 250-300 TL iken, 500 TL’yi; sezon aylarında pandemi öncesi günlük 600-800 TL iken alınan rezervasyonlarda 1.500-2.000 TL civarını buluyor” dedi.
“Ege Bölgesi’nde artan kiralar amortisman sürelerini uzatıyor”
Ege Bölgesi’ndeki kiralama piyasasına ilişkin değerlendirmelerini aktaran Yörük ise şöyle konuştu: “Kalabalık yaşamın yoğun olduğu apartman hayatından kaçış, evden çalışma modeli ve izole edilmiş bir hayatın daha çok tercih edilmesi, Ege Bölgesi’ne olan talebi artırmaya devam ediyor. Bölgede gerçekleşen gayrimenkul yatırımlarına bakıldığında kiralama faaliyetlerinin önemli bir yer tuttuğu görülüyor ancak kira bedellerindeki artış oranlarının satış fiyatlarına göre düşük kalması amortisman sürelerini uzatıyor. Önümüzdeki yıllarda bölgedeki kiralama faaliyetlerinin artarak devam edeceği öngörülüyor.”
“İzmir’in merkezinde kiralar geçtiğimiz yıla göre yaklaşık yüzde 20 arttı”
“Ege Bölgesi’nin en fazla nüfusa sahip kenti İzmir’de geçtiğimiz yıl gerçekleşen depremin, yeni kent merkezi içindeki eski yapılara olan güveni azalttığına işaret eden Yörük, buna bağlı olarak deprem sonrası inşa edilen A ve B sınıfı ofis projelerindeki doluluk oranlarında ve kira fiyatlarında gözle görülür bir artış oluştuğuna da dikkat çekerek, şöyle devam etti: “Yeni kent merkezinde bulunan çalışma alanlarındaki ofis kira bedelleri; konuma, bina yaşına, yapı kalitesine göre değişkenlik gösteriyor. A sınıfı projelerde geçtiğimiz yıl aylık 40-45 TL/m2 arasında değişen kira bedelleri halihazırda aylık 50-55 TL/m2, B sınıfı projelerde ise günümüz itibarıyla ortalama aylık 40-45 TL/m2 aralığında değişiyor. Bölgede yer alan konut kira bedelleri ise geçtiğimiz yıla göre ortalama yüzde 15-20 artarak aylık ortalama 40-50 TL/m2 mertebelerine ulaşmış durumda. Genel anlamda il merkezindeki kiralama faaliyetlerine bakıldığında, kira bedellerinin geçtiğimiz yıla göre ortalama yüzde 15-20 oranında artış gösterdiği görülüyor.”
Ege ve Güney bölgelerine ilişkin araştırmanın diğer çıktıları ise şöyle:
- Antalya şehir merkezinde Konyaaltı ve Muratpaşa ilçelerinde sahile yakın olan kesimlerin üst gelir grubu, denizden iç kesime doğru uzanan bölgelerin ve Kepez ilçesinin ise orta gelir grubu tarafından tercih edildiği dikkat çekiyor. Şehrin denizden uzak kuzey kesimlerinde çoğunlukla alt gelir grubu yaşıyor. Antalya şehir merkezinde mesken kiralamaları Konyaaltı ve Muratpaşa ilçelerinde aylık 25-30 TL/m2 bedellere kadar çıkarken, Kepez’de 10-15 TL/ m2 civarında seyrediyor.
- Antalya şehir merkezinde bulunan kurumsal firmaların ve doktor muayenehanelerinin son 5 yılda inşa edilen plaza tarzı yapılaşmalarda yoğunlaştığı gözlenirken, buralarda kiralamaların birim m2 fiyatı 50-60 TL mertebesine kadar yükseliyor. Son dönemde mesken fonksiyonlu olarak projelendirilmiş yapılardan ofise dönüştürülen eski yapıların kiralamaları ise aylık 15-20 TL/ m2 civarından başlıyor.
- Denize ve şehir merkezine yakınlığıyla dikkat çeken Kemer bölgesinde daha çok sezonluk ve aylık kiralamalar tercih ediliyor. Yapıların denize yakınlığı, inşaat kalitesi ve eşyalı olup olmamasına göre belirlenen kiralama bedelleri, 200-250 m2 alana sahip villalar için sezonluk 60 bin-70 bin TL aralığından başlayıp 200 bin -250 bin TL aralığına kadar çıkıyor.
- Pandemi nedeniyle kalabalık yaşamın yoğun olduğu apartman hayatından kaçmak isteyenler ve bölge halkı, yaz aylarında sıcaklığı ve nemi merkeze göre daha düşük olan Döşemealtı bölgesini tercih ediyor. Bu bölgede kira bedelleri aylık 30-35 TL/ m2 civarında seyrediyor.
- Yerli turistlerin yazlık kullanımının daha yaygın olduğu Serik, Manavgat sahil hattında ise kiralamalar 200 m2 alanlı villalarda aylık 2 bin 500-3 bin TL civarında başlayıp, villaların eşyalı ve havuzlu olma durumuna göre 10 bin -12 bin TL aralığına kadar çıkabiliyor.
- Alanya’da şehir yerleşiminin sahile yakın olması, iç kısımlarda rakım yüksekliği ve deniz manzarasına hakimiyetin tercih edilmesi nedeniyle villa tarzı yapılaşma, eğimli dağ eteklerinde yoğunlaşıyor. Kiralamalar 150-160 m2 alanlı villalarda aylık 3.500-4.000 TL civarında başlayıp 10 bin- 12 bin TL’ye kadar çıkıyor.
- Antalya’ya kıyasla yazlık kiralamaların yaygın olmadığı Mersin’de merkez yerleşim için konut kiralamaları, yapının yaşı ve denize uzaklığına göre değişiklik gösteriyor. Kiralamaların 8-9 TL/m2 civarında başlayıp 20-23 TL/m2 bandına kadar çıktığı görülüyor. Büro ofis kullanımlarında bazı bölgelerde plaza tarzı ticari kullanımlar bulunsa da şehir genelinde daha çok mesken fonksiyonlu projelendirilmiş taşınmazlar ticari olarak kullanılıyor. Şehrin genelinde büro/ofis için kiralamalar aylık 10-12 TL/ m2 civarında başlayıp, 25-27 TL/ m2 aralığına kadar yükselebiliyor.
- Adana ili için konut kiralama rakamları incelendiğinde yapının yaşı ve inşaat kalitesine göre değişiklik gösterdiği görülüyor. Kiralamalar 11-13 TL/ m2 civarında başlayıp 22-25 TL/ m2 bandına kadar çıkıyor. Şehrin genelinde büro/ofis için kiralamalar ise aylık 12-15 TL/ m2 civarında başlayıp, konumuna ve yeni binada olması durumuna göre 30-35 TL/ m2 civarına kadar yükselebiliyor.
- İzmir’de çalışma alanlarının çeperlerinde bulunan yerleşim yerlerinde, yeni inşa edilen ve nitelikli projeler içinde yer alan konutlarda kira bedelleri ortalama aylık 35-40 TL/m2, apartman tipi yeni konutlarda ortalama aylık 25-35 TL/m2, nispeten eski binalarda ise aylık 15-25 TL/m2 arasında değişiyor.
- Son yıllarda özellikle pandemi süreci ile birlikte evden çalışma modelinin de hayatımıza girmesiyle, yaz aylarını Ege Bölgesi’nde bulunan sahil kesiminde geçirme talebi artış gösterdi. Kiralamalar genellikle haziran-ağustos ayları arasında geçen 3 aylık sürede yapılırken az da olsa yıllık kiralamalar gözlemleniyor.
